Adıyaman Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi ortaklığıyla hazırlanan ve program yürütücüsü Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından 2009 yılında kabul edilen “Kommagene-Nemrut Turizm Odaklı Canlandırma Projesi – KNOCP” kapsamındaki çalışmalara Valilik koordinasyonunda hız verildi.

IPA’nın alt bileşeni olan BROP kapsamında sürdürülen proje ile Adıyaman ilindeki tarihi ve turistik merkezlerin AB standartlarında bir niteliğe kavuşması, ortalama konaklama süresi ve turizmden elde edilen katma değerin artırılması hedefleniyor.

 IPA ve BROP Hakkında 

Avrupa Birliği Katılım Öncesi Yardım Aracı (Instrument for Pre-Accession Assistance - IPA) olarak adlandırılan program AB adaylık sürecindeki ülkelerin kalkınmasında rol oynamaktadır. Söz konusu projenin bileşenlerinden “Bölgesel Kalkınma” konusunun bir alt bileşeni olan “Bölgesel Rekabet Edebilirlik Operasyonel Programı - BROP” kapsamında sunulan ile Türkiye’nin bölgesel rekabetçiliğin artırılarak kalkınma sağlanması hedeflenmektedir. 2007-2013 yıllarını kapsayan hibe sisteminin 2011 yılı itibariyle tahsis edilen bütçe 49 proje için 352 Milyon Euro’ya ulaşmıştır. 

Kommagene Nemrut Turizm Odaklı Canlandırma Projesi - KNOCP

Nemrut Dağı Tümülüsü, 1881 yılındaki keşfinden bu yana yüzyılı aşkın bir süredir aralıklarla da olsa kazı ve araştırmalara konu olmuş; 1986 yılında ulusal mevzuata uygun olarak, Arkeolojik Sit Alanı olarak ilan edilmiş ve aynı yıl UNESCO Dünya Miras Listesi’ne alınmıştır. Nemrut Dağı Tümülüsü’nün korunmasına yönelik farklı ölçeklerde bir dizi araştırma ve uygulama projesinin hazırlanması için 2006 yılında ODTÜ tarafından Nemrut Dağı Tümülüsü merkezli Kommagene Nemrut Koruma Geliştirme Programı (KNKGP) hazırlanmıştır. KNKGP’nın temel amacı: “UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’nde bulunan Nemrut Dağı Tümülüsü merkezli olmak üzere, Nemrut Milli Parkı sınırları içinde kalan arkeolojik alanlarla, Adıyaman ili sınırları içinde bulunan Kommagene uygarlığına ait anıtları içeren bölgenin uluslararası koruma bilimi ilkeleri doğrultusunda mimari, arkeolojik, tarihsel, ekonomik, sosyal, kültürel, doğal ve ekolojik değerleri ile bir bütün olarak korunması, yorumlanması, sunumu ve sürekliliğinin sağlanmasıdır.”

2006 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi arasında imzalanan sözleşme ile öncelikli olarak Nemrut Dağı Milli Parkı ve Adıyaman genelinde bulunan 15 farklı tarihi turistik alanın (Adıyaman Kent Merkezi, Haydaran, Palanlı, Pirin, Turuş, Eski Besni, Kızılin, Ozbağlar, Sofraz, Arsemia, Cendere, Karakuş, Nemrut Tümülüsü, Yeni Kale ve Derik) turizme kazandırılması için amaç ve hedefler belirlenmiş, çeşitli stratejiler hazırlanmıştır. Adıyaman ilinin turizmini canlandırmak için tespit edilen amaç, hedef ve stratejilerin hayata geçirilmesi için 9 Milyon Euro'luk AB desteği kazanılmıştır. Söz konusu çalışmanın yürütülmesi için Adıyaman Valisi Mahmut DEMİRTAŞ’ın olurlarıyla “Alan Başkanlığı” adında uzman mimar ve mühendislerin bulunduğu yerel bir proje ofisi tertip edilmiştir.

KNOCP Alan Başkanlığı

Koordinatörlüğünü Vali Yardımcısı Murat SÜZEN’in yürüteceği çalışmalar kapsamında Kültür ve Turizm Bakanlığı'na alan başkanı teklif edilmiş, yerel proje ofisi için İpekyolu Kalkınma Ajansı, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, İl Özel İdaresi Genel Sekreterliği, Devlet Su İşleri, Tapu Müdürlüğü ve Kadastro Müdürlüğü’nden uzmanlar görevlendirilmiştir.

Alan Başkanlığı senelik olarak yönetim planı hazırlamak ve yürütmek, bütçe teklifi sunmak, alanın sunumu, tanıtımı, bakım ve onarımı için hizmet ve ekipman satın almak, alanın yönetimi için ilgili kurumlarla işbirliği sağlamak görevlerine sahiptir. Bu kapsamda yürütülecek çalışmalar öncelikli olarak tespit edilen 15 tarihi turistik merkezin çevre düzenleme projeleridir. Mevcut bulunan konaklama süresinin (ortalama bir gece) artırılması temel hedef iken hazırlanacak projeler ile söz konusu alanların güvenliği sağlanacak, turistlerin ihtiyaçları giderilecek, kafe ve restorantlar ile satış birimleri kurularak turizm etkinliğinden azami katma değer sağlanacaktır. Tarihi MÖ 40.000 yılına kadar uzanan Adıyaman ilini tanıtmak için yıllık 80 bin turist tarafından ziyaret edilen Nemrut Dağı Milli Parkı dışında yeni destinasyonlar ve turizm rotaları sunularak bölge turizmi canlandırılacaktır.